Winnie is nu 11 weken oud. De weegschaal geeft 3 kilo en 316 gram aan. Ze gaat iedere ochtend de tuin in. Gelukkig beweegt ze zich al iets vrijer in de groep kippen en staat ze niet voortdurend meer in een hoekje onzichtbaar te willen zijn. Maar soms wordt het haar klaarblijkelijk toch even te veel en verstopt zij zich. Ik hoef niet lang naar haar te zoeken: ik vind haar altijd weer terug liggend bij een voerbak. Als een soort Bessie Turf; een gezellige lieve dikkerd, die altijd op zoek naar eten is. Iedere avond staat ze buiten in de tuin op me te wachten en komt ze naar me toe lopen zodra ze me ziet. Dan neem ik haar in mijn armen en breng haar naar binnen naar haar slaapverblijf. Een paar uur later haal ik het Antwerpse Baardkrielkipje Djum Djum uit de boom en krijgt ze die als gezelschap om samen de nacht door te brengen.
Vannacht werd ik wakker van een geluid dat net iets anders klonk dan het voor mij bekende gekukel vanuit de keuken van haan Nicolaj. Haan Nicolaj haal ik iedere avond ook uit de boom om geluidsoverlast en boze buren te voorkomen. Hij brengt zijn nachten door in een groot konijnenkooi in de keuken. Klaarwakker opeens luisterde ik met mijn oren op scherp. Maar het was toch echt Nicolaj die er op los stond te kukelen. Verder hoorde ik niets vreemds meer en viel weer in slaap. Maar vanmorgen heel vroeg hoorde ik weer dat vreemde geluid, tot vier keer toe:
“KUUUUUUUHHHHHUHHHHHUUUUUUUUHHHHHH…”
Het was Winnie… In haar bench in de huiskamer deed zij dappere pogingen om met lange en diepe uithalen te kukelen. Onmiskenbaar het geluid van een jonge grote haan die zich met een behoorlijk volume het kukelen tracht aan te leren. Ik was verwonderd. Voelde toch iets van: Hoera, het is een jongen! Natuurlijk wist ik vanaf het moment dat Winnie bij mij kwam wonen dat er een kans was dat Winnie ook een hij kon zijn. Want anders dan bij de kuikens van legkippen worden vleeskuikens niet gesekst. Toch is het wel even wennen om nu in plaats van zij voortaan hij te gaan zeggen. Winnie voelt nog zo als een zij. Zij/hij is nog zo’n aanhankelijk groot dik kuiken. Winnie maakt nog kuikengeluiden en is nog lang niet volwassen. Natuurlijk is Winnie als haan even welkom. Hij is er echt niet minder waard om.
Versnipperd of vergast
Dat Winnie nu een haan blijkt, is wel toepasselijk zo vlak voor Pasen met al die kuikentjes die je overal ziet en die her en der uitgebroed worden voor de lol. Het merendeel is haan en eindigt slecht. De manlijke dieren komen er meestal slecht van af door toedoen van ons mensen. Alleen al voor de productie van legkippen worden er jaarlijks 30 miljoen hanenkuikens die zich net met veel inspanning uit het ei gewerkt hebben, versnippert of vergast. De kuikens uit de industrie hebben nooit moederliefde gekend. Ze worden door machines uitgebroed. Triest hoe men met deze schattige donzige kuikentjes om gaat. Doodgemaakt omdat je een jongetje bent. Al die moeite en inspanning om uit je ei te komen is vergeefs geweest. Maar de hennenkuikens hebben eigenlijk nog meer pech. 16 tot 18 maanden massaal met soortgenoten opgesloten zitten en je niet natuurlijk kunnen gedragen is nog erger. Dan kan je maar beter niet leven. Dat is geen leven dat een dier graag wil leven.
Omdat het zo leuk is
En dan heb je ook nog al die mensen die graag een kip van een bepaald ras willen hebben en kuikens kopen bij een fokker of zelf fokken omdat ze de kuikentjes zo leuk vinden. Of die bebroede eieren kopen en ze onder hun kip leggen of onder een broedmachine. Omdat het zo leuk is voor de kinderen en voor henzelf. Of ze laten hun broedse kip haar eigen eieren uitbroeden, want dat wil ze zo graag en dat is nu eenmaal de natuur. Dat ze daardoor mee doen aan het doden van de overbodige haantjes, daar staan ze klaarblijkelijk niet bij stil. Omdat ze het of niks kan schelen, of omdat ze het niet weten.
De helft of meer van de eieren die uitgebroed worden is altijd haan. En bijna niemand wil een haan. Heel jammer, want hanen zijn erg leuke dieren. Dat het slecht met de haantjes afloopt is inherent aan het fokken. Wanneer de kuikens haantjes worden zijn ze opeens niet meer zo leuk. Ze worden afgemaakt of gedumpt in een park, bos of langs de kant van de weg, alsof het de normaalste zaak is. Bij het dumpen loopt het lang niet altijd goed af met de hanen. Ze vinden of geen aansluiting met andere kippen en hanen of ze worden gepakt door een hond of ander roofdier.
Nicolaj
In het gunstigste geval wordt er nog geprobeerd een goed huis voor de gedumpte hanen te vinden. Regelmatig krijgt Red een Legkip die vraag van mensen of wij ze niet willen overnemen en of ze anders niet een paar van hun hanen kunnen omruilen voor een paar geredde legkippen. Want ze willen ze liever niet slachten… Blijkbaar is dat toch ook nog een optie die open staat, ondanks dat ze zeggen er zoveel van te houden. Maar Red een Legkip kan niet al het overschot van hanen herplaatsen.
Een enkele keer heeft een gedumpte haan bij ons geluk. Zoals Nicolaj die bij een asiel werd gedumpt. Omdat daar al hanen waren dreigde hij afgemaakt te worden. Gelukkig verhinderde iemand dat en nam hem mee. Zo kwam Nicolaj bij mij terecht. Veel vogelopvangen zitten vol met gedumpte hanen. Voor lang niet iedere haan is een plekje te vinden. Alleen al daarom: broed nooit eieren uit en koop geen kippen bij een fokker. Er zijn nog zoveel kippen en hanen waarvan je het leven kunt redden. Denk daar eens aan met Pasen.
Bekijk het filmpje waarin Winnie een verwoede poging doet om te kukelen. Het is duidelijk nog even wennen voor hem: